LocalFeatured

Historia di hospitaal

2 2

Segun  historia,  prome  cu  anja  1920  tabata  tin  un  dokter  mericano,  dr. Hopkins,  cu a haya  cu  e situacion  di servicio medico  na Aruba tabata hopi malo y e a pidi  Rockenfeller Foundacion pa un yudansa financiero pa Aruba .Nan kier a yuda Aruba., pero Gouverneur Neuijens no kier a acepta e ayudo y  e a bisa Mgr. Vuylsteke cu si Victariaat no por haci nada , anto tin cu bin un hospitaal neutraal.  Manera ta conoci Aruba su prome hospitaal a wordo   realisa door di initiativo di Gezagheber Ferguson, esta prome cu anja 1920.     medida di e hospitaal tabata  9 x 3.6 m. E di dos hospitaal, tabata den un cas, moda bieuw, di famia Guillermito Oduber, banda di Kerki protestant,na Wilhelminaplein na Playa.  Dr. Horacio Oduber tabata e tempo ey e prome Dokter di Aruba. Di tres hospitaal tabata den un cas cu tabata un school di meester Kuiperi ,un cas di famia Notaris Kwartsz den caya John Gerard Emanstraat den hoeki di Miraflorweg, den vencindario di Watertoren na Playa.

Ariba initiativo di Obispo Vuylsteke, e tereno di Landhuis di Plantage Sividiri a   umpra . y  na prome instancia e tereno y edificionan ariba e tereno a wordo usa door  di e soeurnan  Dominicanessen . E soeurnan tabata biba den e cas cu tabata cas di e directeur di Goudmaatschappij, y  nan a cuminsa un hospitaal cu cuater kamber pa patient. Na cuminsamento nan tabata  traha cu locual .nan tabata tin y poco poco nan a haci  mas espacio pa patient.  Hospitaal San Pedro di Verona, tabata e prome berdadero hospitaal cu  a habri su porta  na anja 1920.

1 2

Despues di e cuater kamber nan, hospitaal a sigi e siquiente anja nan cu mas edificio, entre otro lugarnan pa hende muher y hende homber, dos kamber pa hasi operacion, dos kamber pa Parto, cushina, wasserij,mas despues un lugar pa saca potret(Rontgen therapie) , un lugar pa mucha y pa anciano y tambe un mortuarium, un kapel y un lugar pa patientnan cu problema mental etc.  Na anja 1953 hospitaal tabata tin 135 cama pa patient y na anja 1969 mas cu 180 cama

Na anja , 1929, dokter Adriaan Dussenbroek, como dokter di Ahrend Petroleum Maatschappij, a laga traha un hospitaal chiquto patras di su cas na Quinta del carmen na Bubali.

Na anja 1929 , Lago Oil & Transport Co. tambe a traha un hospitaal na Sanicolaas  ariba nan tereno, pa  su trahadornan y nan famia.

2 2

Un di e dos  kamber di operacion di San Pedro Hospitaal.

Na anja 1957 e Seurnan Franciscanessen a reampliza e seurnan Dominica-nessen. Na anja 1960,Minister di departamento di salud Sr. I.C. Debrot a laga hospitaal sa. cu  hospitaal a wordo reconoce, pa educa y duna diploma, na e Verpleegster nan cu a tuma e curso di ziekenverpleging, diploma A y tambe a wordo reconose e kraamaantekening ariba e diploma A. E prome docentenan tabata dos soeur Fransicanessen y un praktijk docente  Arubiana.

 

Manera ta conoci, despues cu Lago na anja 1961 a anucia cu den futuro nan ta bai sera nan hospitaal, pasobra mas cu mitar no ta den uso mas y asina no bala la pena

SanPedro hospitaal ora nan sera e hospitaal, tin cu tuma patientnan di  Lago  hospitaal  over. Na no por a haci nada otro , nan a wordo obliga di busca moda pa solociona e problema, pa tuma e pashentnan di LAGO ora hospitaal di LAGO sera. Hospitaal San Pedro tabata tin  na es momento  ey  200 cama,  dos sala   di operacion, dos sala di parto . Pa hanja mas posibilidad pa tuma e pashentnan di Lago LAGO, mester traha lugar ariba e tereno di Hospitaal, esta traha edificionan pa amplia e posibilidad pa tuma e patient nan di LAGO.

3 2

Un di e di dos caminda pa saca potret. ( Rontgen ) di hospitaal.

Despues cu a studia e situacion di e tereno di Hospitaal San Pedro, e conclusion tabata cu e tereno tabata pa 75 porciento ocupa entre otro cu  edificionan abao entre otro e hospitaal, un mortuarium, un cas di pastoor, un kapel, un lugar pa ansiano nan y un edificio di dos piso caminda e seur nan ta biba aden etc. E conclusion  tabata  cu  no  tin   bastante espacio ,tereno  pa  amplia e             hospitaal, y door di haci hopi cambio ariba e tereno pa logra traha mas espacio, tur cos lo bira asina caro y lo no por traha  tur edificio cu ta necesario pa haci e hospitaal mas grandi y  moderno y mas efficiensa,  locual   tabata  necesario y exigencia  e tempo ey.  E plan pa traha un hospitaal nobo  a wordo poni na fin di  october  1962  ariba  lista  cu a wordo entrega  pa  ayudo  financiero,  na Gobierno   Hulandes.  A  lanta  un  commision, constatando  di  personanan.

entre otro di LAGO, Hospitaal San Pedro y Gobierno y a intercambia di idea pa duna conseho tocante un  hospitaal nobo. Na november 1962 a bini Aruba a peticion di Gobierno dos consehero di Hulanda esta Dr. P.A.de Groot y Drs L.P. de Jong  pa conseha tocante e plan nan pa traha un hospital nobo  Tambe a    pidi offerta na dos officina di architecto, un di Merca y un di Hulanda, pa traha un plan pa un hospitaal nobo y a resulta cu e plan di e architectonan di Hulanda  tabata mihor. Na  prome lugar  a  wordo pensa pa traha e hospitaal ariba un tereno serca di hospitaal San Pedro, esta patras di Gezondheiddienst. Tambe a inspecta tereno nan na Balashi y Barcadera, pero door di deferente motibo e tereno nan aki no tabata adecuado pa traha un hospitaal eynan. Despues  di a hanja  advies,  a  dicidi  di traha  e  hospitaal na Eagle , caminda antes tabata e tereno di  Ahrend Petroleum Maatschappij.  Na  cuminsamento  di  anja 1964, durante un conferencia  entre  e  consehero  nan, esta Sr. Stacy y e architecto nan, nan a bai di acuerdo cu e tereno na Eagle.  Durante e estadia di e conseheronan na Aruba, nan a combersa cu persona nan   di Gobierno,  representante  nan  di  San Pedro Hospitaal  y  LAGO y tambe cu e specialistanan nan trahando  den hospitaal San Pedro.Despues cu Sr. Stacy  a bini cla cu su programma di exigencia y necesidad, esta loque  e  architectonan  mester tene  cuenta  cu  ne y tambe cu e deseonan  di deferente  instancia,  entre  otro  San Pedro hospitaal,  e  specialistanan  y  di LAGO,e architectonan van Oerle-Schrama a hanja e demando pa traha un plan y presupuesto pa traha un hospitaal cu 350 cama, cu posibilidad pa expande e hospitaal te 500 cama.

Cu e lista y rapportnan cu tur exigencia y deseonan, e architectonan a desenja un plan pa un hospitaal moderno cu un karacter di un Centro medico.

Ora cu e plan a bini cla, e architectonan a bini cu un plan y presupuesto pa un hospitaal  cu  un edificio  mayor  di  nuebe  piso  caminda   kambernan pa pashentnan  ta  bin  aden  y  un  banda  un  edificio  di  cinco  piso  caminda e kambernan  di  operacion,  departamento  di  radiologica y laboratorio etc lo wordo traha.   Despues  cu  e  plan  nan a wordo studia, a resulta cu e presu-puesto ta mas cu 18 miljon florin cu ta desponible pa traha e hospitaal.

A dicidi awor  di  traha un hospitaal di siete piso y e otro parti di dos piso y e resto  di  e  edificionan  lo  ta  abao ( ariba suela),  esta  ketehuis,  wasserij, departamento technico  y  e  policlinica na banda di e edificio di dos piso, pero tur ariba suela y parti patras un verpleegsterhuis.E hospitaal lo tin awor mas of menos 60 kama mas cu San Pedro Hospitaal, esta 282 kama incluyendo Intensiv Care Room 5 kama. Tambe cuaterkamber di Operacion y cuater kamber di Parto   E hospitaal  a   bira  awor  un   Centro  medico,  caminda  laboratoria,  policlinica y e specialistanan  ta  hunto,  caminda  nan  por  tene  nan  consulta,  loque  ta  un ventaga pa Pueblo di Aruba.

E plannan lo ta cla na fin di anja 1965 y na cuminisamento di 1966 lo tene un destahe publico y e construcion lo dura dos anja y mei.

E trabaonan den Hospitaal San Pedro a siqui manera mester ta.

Na fin di juni anja 1965 a tuma lugar un ceremonia pa efectua e entrega official di un apparato di Rontgen, un regalo di Koningin Wilhelmina Fonds pa combati cancer. E apparato a wordo instala den un edificio cu tabata un magazijn cu a wordo cambia door di e empleadonan di servicio technico di hospitaal, bao gia di e hefe di e departamento di hospitaal. E edificio a wordo cambia paden, segun indicacionnan speciaal di e fabrica, pa invita rontgenstraling paden y pafor di e edificio Door di e apparato nobo, menos pashent lo bai Corsou pa tratamento.

Memei di luna di november 1965 Hospitaal a hanja un bloedbank, esta un bloedkoelinstallatie, un regalo di Aruba Lions Club.

 Tambe na  mes  un tempo Gobierno a hanja noticia  cu Hulanda a bai di acuerdo cu e projecto di Hospitaal, pero Hulanda a duna di conoce cu nan ta despuesto pa financia mitar di e gasto nan, a base di un projecto  cu  no  ta rendabel y e otro  di un  prestamo ariba un condicion  pa  tempo  largo.  A bin  resulta , cu  e  financiermento bao di e condicion  nan aki  lo  pone  un  peso  duro  ariba  lomba  di  e cuidadano  nan, pasobra e gastonan lo bira mucho halto y e tariefa nan pa pueblo lo subi. Como cu e gastonan lo bira asina  halto, a dicidi  di pidi EEG un judansa pa mitar di e gasto nan como un “ regalo “ , un judansa  esta den un forma cu Aruba no tin nodig di paga back y e otro mitar a pidi Hulanda  un  prestamo  bao  di un mihor condicion. 

Fin di anja 1967 e projecto di Hospitaal tabata cla pa tene un destaho publico , pero EEG a pone como condicion cu nan kier controla e projecto prome, pero como cu e control lo dura mucho largo, Aruba no a  bai cu e condicion di EEG. EEG a dicidi di no financia e projecto y e ora ey Aruba a pidi Hulanda pa finan-cia e projecto den su totalidad. Mitar di luna di mei anja 1970, Hulanda a laga Aruba sa cu  nan lo financia e project, esta 18 miljoen florin, y den e suma akie  1.2 miljoen ta pa apparato nan.

Fin di september, na anja 1970 Hospitaal San Pedro a haci 50 anja di existensia, esta un jubileo di Oro, 50 anja largo hospitaal tabata den servicio di nos cumini-dad. En coneccion cu e celebracion, como gradicimento di pueblo di Aruba pa Hospitaal, a lanta  un  commision  yama  “ Fifty for Fifty “  cu a tene deferente accion, pa recoge fondo pa un regalo pa Hospitaal. E regalo a bira un Intensive Care Unit. Cu e placa Hospitaal a hanja un I.C.R. cu tres cama y apparatonan pa controla curazon, un beademingsapparaat y un defibilator y resto di cos nan necesario.

Apparatonan a wordo cumpra y installa door di servicio technico di hospitaal, bao gia di e hefe di e departamento technico, Ing A.E.Bergen.

4 2

Senjor Oscar Henriquez, no como Gezaghebber, sino como persona a tene palabra  pa yama danki  na tur hende cu di un of otro manera a duna man, pa yega na e bunita regalo. Dr Hage a gradici Servicio technico di hospitaal y Dr. Rudy Chan y Dr Willemse, dos internista a duna splicacion di e apparato nan, Cu e apparatonan, hospitaal a hanja un I.C.R. cu apparatonan mas moderno den Caribe, es tempo ey.

E destaho pa e hospitaal nobo a tuma lugar dia 25 di januari 1971. E prijs cu e contratista a duna tabata 20.495.000 florin. E suma akie tabata sin apparatonan esta, solamen pa  e edificio. Como tabata tin solamente Naf. 20.000.000 disponible pa e edificio y  apparatonan, mester a busca un moda pa reduci  e prijs. Despues di hopi delibracion entre Gobierno, architectonan, adviseur nan di installacion, constructeur di beton y Combinatie ziekenhuis Aruba, a logra hanja deferente punto cu por wordu reduci, esta cambia deferente cos y laga algun cos afor of traha cos nan mas barata, nan a yega dia 18 di februari 1972.

na un acuerdo, esta un prijs di Naf. 15.300.000. locual segun nan e hospitaal por wordo  traha .           

Despues cu e hefe di servicio technico di Hospitaal San Pedro a screen tur e tekeningen nan y controla e cambio nan, e a laga Gobierno sa, cu door di deferente cambio ariba cosnan importante, despues e cambionan lo bai costa mas pa drecha of haci cambio di un ICR of un Recovery room, un magazijn mucho chiquito, sin portiersloge y un bliksumafleider pa securidad di e edificio.

5 2

Prome schets di Hospitaal HOH

Diasabra dia 15 di april 1972 e ponemento di e promer piedra a tuma lugar,door di e Minister di Asunto pa Antillas Hulandes, esta ir.P.J.Lardinois.

Como e construcion di hospitaal nobo lo  dura mucho largo, directiva di LAGO a dicidi y anucia cu na fin di anja 1972, cu nan lo bai sera un parti di nan hospitaal y cu Hospitaal San Pedro, ora nan sera e hospitaal,  tin  cu  tuma patient nan di LAGO. Como urgente e hefe di Servicio technico di Hospitaal San Pedro a pinta un Unit cu lo wordo traha ariba tereno di hospitaal y a pidi vergunning na DOW pa traha e unit ariba  tereno di hospitaal.  Tur  cos  ariba  peticion y cu yudanza  financiero di LAGO. Dia 17 di juli 1972 e Contratista acuminsa cu contrucion  di hospitaal nobo na Eagle.

Den e mesun tempo ey hospitaal San Pedro a hanja permit ( Bouw -vergunning ) pa traha  e  Unit  ariba  tereno  di hospitaal. ,patras  di  Maria  Afdeling. E unit tabata consisti di seis kamber di dos persona,  dos  kamber  di un persona, un baby kamer , un kantoor y restonan di lugarnan necesario. Na cuminsamento di anja 1973 e Unit tabata cla

 Na es momento ey Hospitaal San Pedro tabata tin, tur hunto 215 cama y por a tuma e patient nan di LAGO. Como cu e hefe di Servicio technico ya caba tabata cla cu inventeracion di cua inventaris ta bai hospitaal nobo y kiko mester wordo cumpra nobo, hospitaal a ordo cama y cashinan y mas cos nobo pa  e unit y cu despues lo wordo  transporta pa hospitaal nobo.

6 2

Na fin di oktober 1972 e fundeschi di e hospitaal nobo tabata cla.

Fin di september 1973, a yega e punto di mas halto y esey a wordu celebra cu spantbier. Den un reueda di prensa e lider di e projecto a bisa cu e hospitaal e hospitaal por habri su porta  mas of menos na april 1975

Related posts

Abo ta un mayor cu yiu entre 0-5 aña? Nos mester di bo aporte!

EA News Author

Unicamente den EA news: Departamentonan di husticia di Hulanda y Caribe ta colabora y traha hunto na bienestar general pa otro

EA News Author

Uzo di marihuana por triger schizofrenia hopi lihe cu normal

EA News Author

Leave a Comment

Whatsapp Message