SaludLocal

Nos ta cumpli, Arubig ta bira un realidad!

118626015 2775239122695702 7597808693834364545 O

ORANJESTAD, Aruba

Informacion di minister Oduber duna na Parlamento di Aruba riba preguntanan y preocupacionan.
E Ordenanza Nacional profesionnan den cuido di salud, esta e Landsverordening beroepen in de gezondheidszorg of e asina yama ‘AruBIG’ (AB 2014 no. 73) y tambe e Ordenanza Nacional calidad den cuido di salud, esta e Landsverordening kwaliteit in de gezondheidszorg (AB 2014 no. 74) ta leynan cu ta traha como un solo sistema pa asina garantisa e calidad di cuido di tanto profesionalnan como e instancianan den ramo di cuido. E AruBIG ta un ley macro (‘een raamwet’) cual su implementacion mester tuma lugar den fase y a cuminsa caba riba 15 di augustus 2017 (AB 2017 no. 54). Cu e Decreto Nacional aki e articulo 44 di AruBIG tambe a keda anula. Esaki hustamente tawata e articulo cu mester a percura pa un transicion y alternativanan mientras cu e Kwaliteitsinstituut no a wordo institui ainda. Cu e anulacion di e articulo aki gobierno a keda para bou di un presion enorme pa institui e Kwaliteitsinstituut aki mas pronto cu ta posibel.
Legalmente e Kwaliteitsinstituut a wordo crea caba segun articulo 14 di e Ordenanza Nacional calidad den cuido di salud (Landsverordening kwaliteit in de gezondheidszorg).
E articulo 7 inciso 2 punto a di e AruBIG a keda elabora den e Landsbesluit AB 2017 no. 54 den cual e registro a wordo reconoci. Segun e Decreto aki ta trata e registro Hulandes BIG y tambe e sistema CanMeds. E ultimo aki sinembargo ta un error, pasobra e sistema CanMeds no ta un registro. E Landsbesluit a wordo implementa sin cu e infrastructura pa e registro a wordo estableci. Pa e motibo ey e Landsbesluit aki a crea un cas bashi. Mas ainda pasobra 40% di e specialistanan e ora no ta autorisa conforme e articulo aki y pesey semper mester sigui e excepcion pa medio di un permiso (‘een ministeriële beschikking’) pa wordo permiti pa traha, mientras tanto cu e unico alternativa pa e fase transitorio di articulo 44 de e AruBIG a wordo anula.
Den poco palabra mester a:
a. Elabora riba e investigacion y apunta e organonan di accreditacion y tambe e exigencianan di estudio (‘opleidingseisen’) y pa medio di esaki hustamente stimula e specialismonan mas deseabel for di nos region; y
b. Duna un estimulo na por sigui specialisa y e regreso di nos yiunan di tera cu a bai studia den region y a specialisa.
E Ministerio di Turismo, Salud y Deporte a drenta na aña 2018 den dialogo cu e sector di cuido pa asina cuminsa traha ariba organonan di acreditation cu lo wordo apunta, mnetienendo e calidad di cuido como punto di salida. Despues di casi un aña caminda diferente reunionnan a ser teni cu diferente profesionalnan den cuido. For di inicio como Minister mi a pone bon cla cu nos lo bay sondia mas posibilidad pa bini cu specialistanan pa amplia nos cuido aki na Aruba y mas aun cu e meta pa stimula nos yuinan di tera pa regresa nan pais cu un specialismo y duna oportunidad pa specialisa den region. Ultimo reunion a ser teni na februari 2019, na cual mi ta referi na e notulen. Ademas a cuminsa cu e investigacion acerca di e calidad y exigencianan di estudio di e universidadnan den region. Finalmente a cuminsa cu e preparacionnan pa e independisacion di e Kwaliteitsinstituut.
E Landsbesluit aki hunto cu e implementacion di e Kwaliteitsinstituut como un seccion independiente tawata e prome pasonan den e sistema aki cual ta mustra como lo siguiente:
i. E organonan di accreditacion ta test e calidad di estudio y e curriculum. E organonan di accreditacion cu a wordo selecta ta conforme e tratado MULTRA y ta situa den e paisnan cual ta conoci cu e Yiunan di tera a bai studia y goza di nan specialisacion. E Tratado MULTRA ta percura pa e reconocimento internacional di diploma. Manera ta conoci den cuido di salud tin e tendencia pa globalisacion, particularmente pa motibo di e escaces. Mester remarca cu e Landsbesluit ta percura pa specialismonan. Mester por papia di e autorisacion completo di e profesional (bevoegdheid in volle omvang van de zorgprofessional). E preocupacion expresa cu pesey ta dokternan general aki por establece nan mes como dokternan di cas ta pues un ekibocacion. Un dokter di cas ta un specialismo y e dokternan general cu a studia na Latino America –e medico cirujano- mester specialisa como dokter di cas prome cu e por cuminsa traha como tal.
ii. E implementacion di e Kwaliteitsinstituut. Manera indica a cuminsa cu concipia e Ordenanza di apoderacion (machtigignsverordening) y elabora un plan di organisacion pa e Kwaliteitsinstituut cu propio personalidad legal. A base di e conseho di DWJZ a implementa e instituto aki caba riba 15 di juli 2020 den anticipacion di e Ordenanza aki como commissionario encarga pa logra esaki y tambe como seccion independiente di DVG. Pesey por fin por traha riba un ehecucion corecto di articulo 7 AruBIG. E Kwaliteitsinstituut por conecta cu e standaardnan existente y lo por formalisa y garantisa e normanan pa e asina yama ‘herregistratie’. Di e manera aki por evita cu den practica e tin ‘scheefgroei’.
iii. E Landsbesluit tocante e exigencianan di estudio (de opleidingseisen) cual actualmente tambe ta referi na e universidadnan den cual e contenido di e estudio pa loke ta e competencianan y pesey e exigencianan di capacidad mester ta comparabel cu e sistema Hulandes/CanMeds. Por lo tanto ta solamente algun universidadnan a wordo selecta den e paisnan di Latino America.
Pa resumi: e Meta di e Landsbesluit accreditatieorganen ta pa soluciona e problematica di e autorisacion pa por traha como medico of profesional di cuido y duna nos yiu di tera cu ta studia den nettamente e paisnan aki e opportunidad y seguridad cu nan por specialisa den region na un universidad cu ta wordo reconoci pa un organo di accreditacion nombra den e Landsbesluit aki.
Den practica a mustra te awor:
• Un gran parti di e mediconan no ta cumpli cu e exigencianan poni den ley;
• E regla pa duna un permiso (vergunning) pa un “tekort” (escaces) a bira un regla na lugar di un excepcion;
• No tin posibilidad pa reconoce e diferente specialismonan adecuadamente;
• Historicamente Aruba no por depende di Hulanda so pa haña profesionalnan bin traha den cuido (desde añanan 30 te awor);
• Expertonan ta premira cu entre 2030-2040 lo tin un escaces di profesionalnan na Hulanda y pesey Aruba no por keda depende di Hulanda solamente;
• Mundialmente lo ta bai tin escaces door di e ‘dubbele vergrijzing’ segun W.H.O.;
• Tur aña DVG ta procesa 60-70 vergunning pa medico cu ta respresenta un 40% di e cuido y esaki ta solement pa dokter. Pa tur profesion den cuido ta mustra e mesun tendencia;
• E mediconan cu permiso ta traha pa nos pais pero nunca ta wordo reconoci pa su labor y calidad di profesionalismo.
E Landsbesluit ta pone un fin na e practica inhusto y indesea aki pa gobierno, pa e profesionalnan y pa tur pashent y e pueblo henter.
E Landsverordening beroepen in de gezondheidszorg (AruBIG) lo reconoce e organonan di acreditacion di e diferente paisnan ya menciona. Reconoce e estudio di otro paisnan ya caba ta un tendencia internacional manera por mira den tratadonan.

Related posts

Exitoso Dia di Betico na MANA

EA News Author

Ruthy”Lady Ruth”Vrieswijk-Bergen: Sabiduria den nos Alegria

EA News Author

Minister Glenbert Croes na hobennan di Formacion Social: “Awe nos ta celebra boso victoria”

EA News Author

Leave a Comment

Whatsapp Message